Trên thế giới có khá nhiều lễ hội với những tên gọi lạ lùng, tiêu biểu có thể kể tới lễ hội Người Chết – Día de Muertos. Vậy đây là lễ hội như thế nào? Có nguồn gốc từ đâu? Cách thức cử hành ra sao? Tất cả các thắc mắc này sẽ được chúng tôi giải đáp ngay sau đây!
Lễ hội Người Chết (Día de Muertos)
Lễ hội Người chết hay Día de Muertos là một lễ hội được tổ chức thường niên tại Mexico. Theo như quan niệm của người Mexico thì họ tin rằng cái chết chỉ là một giai đoạn của cuộc đời mà ai cũng phải trải qua.
Vì vậy, thay vì lo sợ, sợ hãi trước cái chết thì họ dần chấp nhận nó như một điều hiển nhiên. Quan niệm này bắt nguồn từ các dân tộc người Aztec, Toltec và nahuas. Và lễ hội Người Chết được tổ chức để các gia đình có thể tưởng nhớ, tôn vinh về những người thân đã khuất của mình.
Nguồn gốc của lễ hội Người Chết
Lần đầu tiên lễ hội Người Chết được tổ chức cách đây rất lâu về trước. Tuy nhiên, cách đây 500 năm, khi mà người Tây Ban Nha đã xâm chiếm Mexico, biến nơi đây thành thuộc địa đã phải cực kỳ bất ngờ bởi người dân bản địa ở nơi đây lại có một nghi lễ “ma quái”, “rùng rợn” như vậy.
Trong lễ hội xuất hiện những chiếc đầu lâu kỳ dị và vô số thứ khác cũng kinh khủng không kém. Do đó, người Tây Ban Nha đã cố gắng tìm cách để xóa bỏ nghi lễ này. Thế nhưng, nghi thức đã kéo dài ít nhất 3.000 năm này vẫn còn tồn tại cho tới ngày nay.
Lễ hội được cử hành như thế nào
Trước đây lễ hội này thường được tổ chức vào mùa hè hàng năm. Tuy nhiên sau này lễ hội đã chuyển sang tổ chức vào ngày 01 và 02/11 để có thể phù hợp với các lễ Các Đẳng – lễ Các Thánh trong đạo Công Giáo.
Người dân bản địa ở đây cho rằng, vào đêm 31.10, cánh cửa nối liền giữa cõi âm và cõi dương sẽ được mở ra. Vào ngày 01/11, linh hồn của trẻ em sẽ quay lại thế giới để gặp người trong nhà.
Còn ngày 02/11 sẽ trở thành ngày dành cho những người trưởng thành đã khuất. Vì vậy, ngày 01/11 còn được gọi là Día de los Angelitos – Ngày của những thiên thần nhỏ.
Tại các gia đình Mexico, nhất là vùng nội đô của quốc gia này bạn có thể thấy rõ bản sắc của ngày lễ Người Chết và văn hóa của họ thông qua bàn thờ cầu nguyện, còn gọi là Ofrenda. Bàn thờ được đặt ở trong nhà và bên trên bày biện rất nhiều lễ vật cứng như: Ảnh gia đình, nến, thức ăn, đồ uống truyền thống như một hành động chào đó những linh hồn ghé thăm.
Bên cạnh đó, người Aztec cho rằng, muốn chữa lành cho những người bị sét đánh cũng như bảo vệ cho các du khách qua sông an toàn thì cần phải dùng cúc vạn thọ. Do đó, trong ngày lễ hội Người Chết, người Mexico sinh sống ở vùng nông thôn thường sẽ ghé thăm các nghĩa trang và mang theo những bông cúc tươi, vàng rực rỡ tới xếp phủ lên mộ người thân.
Đồng thời họ cũng rải những cánh hoa xung quanh lối đi nhằm mục đích dẫn lối cho các linh hồn từ bàn thờ nguyện quay lại nơi an nghỉ.
Người Mexico cũng sẽ đặt lên mộ của trẻ em những món đồ chơi nhỏ, còn mộ người trưởng thành thì đặt rượu Tequila. Rồi mọi người sẽ cùng ngồi quanh các khu mộ vừa thưởng thức những món mà trước khi người mất ra đi yêu thích vừa trò chuyện hay cầu nguyện. Vì vậy, lễ hội Người Chết chính là một dịp tuyệt vời để nhắc nhở người sống nhớ tới người quá cố, vừa cho chúng ta thấy rằng sợi dây kết nối với người đã mất vẫn luôn còn đó.
Chưa hết, trên các con phố, dù ngày hay đêm, người người cũng đều đổ xô ra đường. Trên mặt họ vẽ trang trí giống như đầu lâu và khoác lên mình những chiếc áo choàng, áo dạ màu sắc sặc sỡ để hóa trang thành la Calavera Catrina – Tác phẩm khắc kẽm được sáng tạo vào những năm 1910 – 1913 bởi họa sĩ biếm họa người Mexico, José Guadalupe Posada.
Trong ngày lễ này người dân Mexico cũng tổ chức tiệc tùng ăn uống và họ coi đây là một dịp để người thân, bạn bè cùng đoàn tụ.
Những đồ ăn phổ biến thường xuất hiện trong lễ hội Người Chết là chocolate nóng, rượu Mezcal, rượu Tequila cùng kẹo ngọt, bánh mì có hình dáng đầu lâu. Đặc biệt không thể thiếu món bánh bông lan hình đầu lâu đầy màu sắc Calavera. Thậm chí, trên mỗi chiếc bánh còn đính kèm tên của một người.
Ngoài ra còn có cả bánh mì của người chết Pan de Muerto cũng thường xuất hiện trong ngày lễ này. Bánh có hình tròn, được coi là biểu tượng của sự luân hồi. Bánh được làm từ bộ, bên trên rắc đường hay hạt mè và trang trí bởi các hình đầu lâu, xương cốt.
Sự thật thú vị về lễ hội Người Chết
Không phải là Halloween
Nhiều người thường nghĩ lễ hội Người Chết chính là Halloween nhưng thực ra không phải. Nếu Halloween là đêm tối của sự ma quái, ghê rợn thì lễ hội Người Chết lại tràn ngập màu sắc, sự vui vẻ và ấm áp. Vì thế, quan niệm Día de Muertos là Halloween phiên bản Mexico hoàn toàn sai lầm.
Đây không phải là một lễ hội u sầu mà là kỷ niệm
Mặt khác, lễ hội Người Chết cũng không phải là một lễ hội u sầu. Trong lễ hội, mọi người đều rất vui vẻ, thoải mái, họ tự do thể hiện tình yêu cũng như sự kính trọng của mình đối với những người đã khuất.
Tất cả mọi người dân Mexico, không kể tầng lớp, tuổi tác đều tham gia hóa trang lạ mắt và khoác lên những trang phục rực rỡ để tham gia diễn hành, tiệc tùng, ca hát, nhảy múa và cúng lễ cho những người đã ra đi. Tuy mang cái tên rùng rợn, đáng sợ nhưng thực tế đây lại là một lễ hội đầy tình yêu thương và sự vui vẻ.
Đây không phải là lễ hội truyền thống của riêng người Mexico
Trước đây lễ hội này chỉ được tổ chức ở Mexico và thậm chí còn từng bị người Tây Ban Nha cố gắng loại bỏ. Thế nhưng ngày nay lễ hội này ngày càng trở nên phổ biến, không chỉ được tổ chức ở Mexico mà còn xuất hiện ở nhiều quốc gia Trung Mỹ cũng như các quốc gia lân cận.
Thậm chí, lễ hội này còn từng được nhắc tới trong những bộ phim hoạt hình rất nổi tiếng như Nàng Elena xứ Avalor hay Coco.
Lễ hội người chết đã được UNESCO công nhận
Vào năm 2008, lễ hội Người Chết – Día de Muertos đã chính thức được UNESCO công nhận là “Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại”.
Lời kết
Trên đây là một số thông tin cho những ai đang muốn tìm hiểu về lễ hội Người Chết. Nếu như có dịp tới Mexico hay các quốc gia khác vào đúng dịp tổ chức lễ Día de Muertos thì bạn đừng bỏ qua cơ hội được khám phá và trải nghiệm ngày lễ đầy ý nghĩa này.